به گزارش مشرق، به مناسبت خجسته سالروز میلاد حضرت معصومه، خواهر گرامی حضرت امام رضا(ع) با چند تن از کارشناسان مذهبی به گفتگو نشسته ایم که در پی می آید؛
تکریم حضرت معصومه، تکریم ولایت مداری و تکریم شهادت در راه خداست
آیت الله سیداحمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران در مورد حضرت معصومه(س) و خیرات و برکات ایشان برای ایرانیان گفت: حضرت معصومه(س) خواهر پدری و مادری امام رضا(ع) است و در مورد شخصیت و الگوی این بانوی کرامت، چند مطلب از مسلمات است.
یکی اینکه امام رضا(ع) که امام معصوم هستند به شدت به این خواهر علاقه مند است. امام کاظم(ع) حدود 35 فرزند داشته و هیچکدام از برادران و خواهران به اندازه حضرت معصومه(س) نزد امام رضا(ع) محبوبتر نبوده است. این محبت ریشه خدایی دارد و دلیل آن است که این بانو، بانوی الهی بوده اند.
وی افزود: نکته دوم این است که این بانوی کرامت ولایی بوده است، تحقیقاً به عشق امام رضا(ع) از مدینه به ایران حرکت کرده حالا یا بعد از شهادت حضرت، یا بنا به روایات مشهور قبل از شهادت حضرت رضا(ع). بنابراین بانویی ولایی بوده اند. نکته سوم آن است که این بانوی کرامت بدون تردید شهیده است و در مسیر ولایت در حال حرکت بوده که به مرو برسد.
امام جمعه موقت تهران در ادامه سخنانش تصریح کرد: یک نقل این است که حضرت معصومه(س) در شیراز مسموم می شود و در قم به شهادت می رسد. اگر این نقل هم نباشد، حضرت معصومه مصداق این آیه شریفه «وَمَنْ یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَةً وَمَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا» است. بر این اساس، تکریم از این بانوی کرامت ادای اجر رسالت است. تکریم ولایت مداری و تکریم شهادت در راه خداست.
آیت‌الله خاتمی در مورد اینکه وجود بارگاه مطهر حضرت معصومه(س) در قم منشأ چه برکاتی بوده است، اظهار کرد: اکثر امامزاده هایی که در ایران هستند، از نوادگان و فرزندان امام موسی کاظم(ع) هستند. در جای جای این کشور کانون هدایت، معنویت، عشق و توجه به خدا هستند. به ویژه دفن این بانوی کرامت در قم از آغاز تاکنون منشاء برکات زیادی بوده و انشاءالله تا قیامت خواهد بود.
عضو خبرگان رهبری در مورد اینکه چه روایتی از قول ائمه اطهار(ع) درباره حضرت معصومه(س) نقل شده است، بیان کرد: روایات مشهوری از امام جواد(ع) است که هر کس عمه ام را در قم زیارت کند، خداوند بهشت را نصیبش می کند.
پاکدامنی و وفاداری؛ پیام بانوی کرامت
حجت‌الاسلام حسین روحانی‌نژاد، معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی هم در مورد اینکه چرا حضرت معصومه(س) ازدواج نکرد، گفت: ازدواج یک سنت الهی است و خداوند زن و مرد را برای همدیگر خلق کرده است. با بودن زن و مرد کنار یکدیگر آنها تکامل پیدا می کنند و ازدواج، آثار و برکات زیادی دارد از جمله اینکه انسان به آرامش می رسد و نسل انسان تداوم پیدا می کند و بالاخره در عدم ازدواج غرائز جنسی اگر درست مدیریت نشود، ممکن است انسان به معصیت بیفتد که با ازدواج همه این مسائل حل می شود.
وی افزود: حضرت معصومه(س) شرایط سنی ایشان آنقدر نبود که از ازدواج ایشان گذشته باشد و یا بگوییم که ازدواج نکرده اند، گناه کردند و به معصیت افتادند. این طور نبوده ایشان در نوجوانی وفات پیدا می کند. بنابراین سن ایشان طوری نبوده که از ازدواج ایشان گذشته باشد.
معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی ادامه داد: حضرت معصومه(س) به عشق برادرشان و به عشق دیدن امامشان به طرف ایران حرکت کردند. پیامی که ایشان برای دختران امروزی دارند، پیام وفاداری، علاقه مندی به امام(ع) و برادرشان علی ابن موسی الرضا(ع) بوده است. ایشان به عشق دیدار برادرشان راه افتادند تا به زیارت امام رضا(ع) برسند که در بین راه ساوه و قم به علت بیماری وفات می کنند.
حجت‌الاسلام روحانی‌نژاد تصریح کرد: ما می توانیم از حضرت معصومه(س) آن زندگی، عشق، وفاداری، علاقه مندی به برادر، عشق دیدار امام(ع) خویش را بیاموزیم. این درس ها را می توان از زندگی حضرت معصومه(س) گرفت. امام رضا(ع) نیز ایشان را با لقب معصومه خطاب قرار داده بودند. معصومه به کسی گفته می شود که گناه نکرده باشد. این مساله نشان می دهد که این بانوی مکرمه و کریمه اهل بیت(ع) در عین حالی که در سن بسیار جوانی بودند اما آنقدر مراقبت های لازم را داشتند که ایشان مرتکب گناه کبیره و صغیره نمی شدند که امام رضا(ع) او را به عنوان معصومه خطاب قرار داده است.
وی اضافه کرد: اینها همه می تواند درسهایی برای جوانان به ویژه دختران امروزی ما باشد که با حفظ عفاف، حجاب و عفت و پرهیز کردن از معصیت به چنین رتبه و درجه ای برسند که در جوانی آن پاکدامن بودن و مراقبت کردن در پیشگاه خداوند متعال بسیار ارزشمند است.
معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی در مورد اینکه وجود بارگاه مطهر این حضرت(س) در قم منشا چه خیرات و برکاتی بوده است؟ اظهار کرد: در احادیث آمده که از فرزندان حضرت رسول(ص) در قم دفن خواهد شد و آن حضرت معصومه (س) است که به لقب کریمه مشهور شده زیرا کرامت‌های بسیار زیادی از ایشان دیده شده است.
حجت‌الاسلام روحانی‌نژاد یادآور شد: وجود بارگاه حضرت معصومه(س) موجب شد که قم تبدیل به شهری به عشق آل محمد(ص) و به حوزه علمیه بزرگ به برکت این بانوی مکرم تبدیل شود که یکی از آثار و برکات این حوزه علمیه، انقلاب شکوهمند اسلامی است که امام(ره) از آموختگان و مراجع این حوزه بوده که این انقلاب را با این ابعاد و عظمت به ثمر رساندند و امروزه اسلام ناب محمدی به برکت علما و بزرگان و اندیشمندان، مراجع عظام تقلید در سراسر دنیا پخش می‌شود و این به برکت وجود مقدس حضرت معصومه(س) است.
وی در مورد اینکه چه احادیثی از ایشان نقل شده یا ائمه(ع) درباره ایشان چه روایاتی دارند، گفت: اولا از ائمه اطهار(ع) روایتی نقل شده که از بچه های حضرت رسول(ص) در قم دفن می شوند که حضرت معصومه(س) است و حضرت امام رضا(ع) نیز ایشان را با عنوان معصومه خطاب قرار داده بودند.
بانویی که بهره ای از عصمت داشته است
دکتر لاله افتخاری عضو کمیسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی در مورد اینکه چرا حضرت معصومه(س) ازدواج نکردند، گفت: علت عدم ازدواج ایشان، شرایط سخت آن زمان بود و اینکه مشکلاتی بر سر راه مسلمانان به خصوص شیعیان وجود داشت.
کلا شیعیان و زندان‌های طولانی که پدر بزرگوارشان امام موسی کاظم(ع) داشتند و بالاخره شرایطی که منجر به هجرت امام رضا(ع) شد و همه این مسائل باعث شد که بستر مناسبی برای ازدواج ایشان فراهم نشود و نه اینکه ایشان از ازدواج روی‌گردان باشند و اینکه افرادی که شناخته شده و مطمئن باشند، نمی‌شد آنطور شناسایی شوند تا ایشان بتوانند با آن فرد ازدواج کنند، به خاطر همین مسائل ایشان ازدواج نکردند و اینکه ایشان در جوانی از دنیا رفتند و از سن ازدواج ایشان نگذشته بود.
وی در مورد اینکه چه الگویی از ایشان برای دختران امروزی باید مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: حضرت معصومه(س) الگوی تقوا، عفت، پاکدامنی، بصیرت و آگاهی‌های لازم دینی و دانش بودند و اقدام مناسب در زمان خودشان انجام دادند که همه این مسائل برای دختران امروزی می‌تواند الگو قرار بگیرد.
حضرت طوری بودند که در همان دورانی که امام رضا(ع) در طوس بسر می‌بردند، به خاطر همان هجرت اجباری که صورت گرفت، حضرت معصومه (س) و بعضی از بانوان شیعه و خاندان پیامبر(ص) به امور شیعیان رسیدگی می‌کردند و به نحوی محوریت شیعیان را در زمانی که امام در دسترس نبود، در دست داشتند و برای مردم که می‌خواستند راه را پیدا کنند و یا مشکلات مالی داشتند، حضرت معصومه (س) به این امور رسیدگی می‌کردند.
عضو کمیسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی افزود: حرکت ایشان هم به سمت ایران نشان می‌دهد حرکتی با بصیرت و برنامه‌ریزی شده؛ یعنی حرکتی که با جمعی از عُلمای شیعه صورت گرفت، همراه با آنها و در عین حال وقتی ایشان حرکت کردند، به شهرهای حساب شده وارد می‌شدند و همه اینها را در نظر می‌گرفتند تا بتوانند تأثیرگذار و روشنگر باشند.
امروز دختران ما باید تقوا و پاکدامنی این حضرت را الگو قرار دهند. اگر موقعیت ازدواج همچون برای حضرت فاطمه(س) فراهم شد، باید در همان سنین پایین‌تر ازدواج کنند و اگر مانند حضرت معصومه(س) موقعیت ازدواج برایشان فراهم نشد، باید کانون تقوا، پاکدامنی و پاکیزگی باشند و الگویی برای دیگران. هم در عین حال آگاهی‌های دینی که لازم است و مسائل دیگر را در این خصوص داشته باشند.
افتخاری در مورد اینکه وجود بارگاه مطهر حضرت معصومه(س) در قم منشأ چه خیرات و برکاتی است؟ گفت: وجود این بارگاه نشان‌دهنده این است که در مکتب اسلام و بخصوص در مکتب تشیع، بانوان از جایگاه خاصی برخوردارند؛ یعنی نه تنها در حیاتشان چه حضرت فاطمه و چه حضرت معصومه(س) محور هستند، حضرت معصومه(س) با جمعی از مردان، صاحبنظران و بزرگان تشیع به سمت طوس حرکت کردند. حتی بعد از رحلت یا شهادتشان، بارگاه مطهرشان، پایگاه علم و فقاهت، توسل، ارتباط و انسجام عُلمای بزرگ شیعه و محل صدور بصیرت به کل جهان شد.
وی در مورد اینکه چه احادیثی از ایشان نقل شده یا اینکه ائمه اطهار درباره ایشان چه گفته‌اند، تصریح کرد: از خود ایشان روایتی نقل شده، ائمه هم درباره ایشان نقل‌قول‌هایی دارند که بعضی از آنها در زیارتنامه‌های ایشان آمده است. از امام رضا(ع) و دیگر ائمه است که گفته‌اند اگر کسی به زیارت بارگاه ایشان نائل شود، بهشت بر او واجب می‌شود یا اینکه کسی که توفیق زیارت امام رضا(ع) را پیدا نکند، زیارت حضرت معصومه(س) برای او کفایت می‌کند و زیارت حضرت معصومه(س) همتای زیارت امام رضا(ع) که امام معصوم است، قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی افزود: فرمایشات حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری که حضرت معصومه(س) بهره‌ای از عصمت داشته و در دانش، توانمندی‌های زیادی داشته و فرمودند اگر ایشان زن نبود، امام یا پیامبر الهی می‌شدند، در حقیقت نشانگر این است که حضرت معصومه(س) از چه مقام علمی و معنوی و عصمت از همه جهان برخوردار بوده است.
افتخاری در مورد اینکه علت ورود حضرت معصومه(س) به ایران چه بوده است؟ تصریح کرد: یک بحث این بوده که به دیدار برادرشان امام رضا(ع) که جای پدرشان هم بوده، آمده است. در تاریخ آمده زمانی که امام موسی کاظم(ع) در زندان‌های طولانی بودند، امام رضا(ع) سعی می‌کردند جای پدر و مادر برادرها و خواهرهای خویش را پر و نقش پدری برای آنها ایفا کنند.
حضرت معصومه (س) نه تنها به دیدن برادرشان می‌آمدند، بلکه به دیدار امامشان می‌آمدند و دیدن کسی که جای پدری برای ایشان داشتند و نقش پدر و جای خالی پدر را برای ایشان پر کرده بودند و به خاطر همین بود که ایشان به همراه جمعی از بزرگان تشیع، علما و بزرگان به طرف طوس حرکت کردند و همان شرایطی که پیش آمد، مشکلاتی که بود؛ همه اینها باعث شد که ایشان بین راه ساوه و قم فوت کنند.
